24 i 25 kwietnia w murach Collegium Heliodori Święcicki miała miejsce organizowana przez Instytut Orientalistyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu konferencja PORTA ORIENTALIS. Orient w badaniach młodych naukowców. Wydarzenie to, które w miniony weekend miało swoją czwartą edycję, stanowi okazję dla studentów i początkujących badaczy do zaprezentowania interesujących ich zagadnień naukowych. Tegoroczna edycja była tym bardziej wyjątkowa, że zbiegła się z piątą rocznicą powstania Instytutu Orientalistyki (IO) na UAM-ie.

W ciągu dwóch dni swoje referaty, obejmujące różne dziedziny nauk filologicznych badających Orient, na zaproszenie IO, wygłosili prelegenci z wielu uniwersytetów, między innymi z Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu Warszawskiego, oraz oczywiście z UAM-u. Konferencja podzielona była na dwa główne bloki tematyczne: językoznawczy i literaturoznawczy.

Oficjalnego otwarcia konferencji dokonali dziekan Wydziału Neofilologii prof. UAM dr hab. Andrzej Narloch oraz dyrektorka Instytutu Orientalistyki prof. UAM dr hab. Beata Bochorodycz. W swoich przemówieniach podkreślili oni konieczność przekraczania granic intelektualnych, kulturowych i światopoglądowych, a także otwartość na odmienne kultury. Wschód, będąc przestrzenią wielowiekowego językowego oraz kulturowego bogactwa, jest też regionem geopolitycznych napięć, podkreślał prof. Narloch – dlatego inicjatywy takie jak Porta Orientalis, będące forum otwartej wymiany myśli, są dziś szczególnie potrzebne i inspirujące.

Konferencja, która łączy

Wydarzenie jest co roku współorganizowane przez studenckie koła naukowe arabistów, indologów, japonistów, sinologów i turkologów, funkcjonujące w IO. Współpraca ta jest o tyle znacząca, że pozwala studentom jednej filologii rozwinąć własną perspektywę oraz skierować swój wzrok i zainteresowanie ku innemu państwu Wschodu, dowiedzieć się czegoś więcej o jego literaturze czy też języku.

Sama, będąc studentką sinologii, na co dzień zajmuję się badaniem języka chińskiego. Jednak uczestnicząc w konferencji pierwszego dnia, kiedy przysłuchiwałam się wykładom czterech prelegentów i prelegentek, miałam okazję wyjść poza strefę własnych naukowych zainteresowań oraz zapoznać się z tematami zupełnie mi dotąd nieznanymi.

Wykłady – bramy do różnych perspektyw

Wykład otwierający poprowadziła dr hab. Joanna Krenz, której niedługo przed konferencją przyznano habilitację. Omówiła ona specyfikę literaturoznawstwa jako dyscypliny akademickiej oraz wyzwania związane z budowaniem kariery naukowej w humanistyce. Prelegentka podkreśliła, że literaturoznawstwo od dawna zmaga się z problemem „nienaukowości”, wynikającym z zarzutu braku obiektywnych metod badawczych. Przybliżyła również ewolucję metod badań literackich – od formalizmu, przez strukturalizm, po poststrukturalizm – oraz zwróciła uwagę na potrzebę tworzenia interpretacji przynoszących korzyść tekstowi i społeczeństwu.

Na zakończenie dr hab. Krenz udzieliła praktycznych wskazówek dla młodych badaczy, zachęcając ich do autentyczności i świadomego budowania własnego stylu pracy naukowej, a także do nieodchodzenia od implementowania „siebie” w swoich tekstach. Zachęcała słuchaczy do wyboru indywidualnej ścieżki naukowej nie na zasadzie „zapychania dziur w badaniach”, lecz biorąc pod uwagę własne zainteresowania, doświadczenia i umiejętności. Podkreślała też, że kariera akademicka jest dynamiczna, zainteresowania naukowe będą się zmieniać, a niepewność własnej drogi jest czymś naturalnym i nie należy się jej obawiać. 

Kolejne trzy wykłady, których miałam okazję wysłuchać, były ściśle z dziedziny literaturoznawstwa i dotyczyły przeróżnych tematyk. Mateusz Giergowski, student na UAM-ie, przedstawił koncepcję śmierci mistycznej w poezji perskiego poety Rumiego, Martina Renata Prosperi z UWr opowiedziała o obrazie kobiety w literaturze tajwańskiej, a także czym jest siostrzeństwo w obliczu traumy, z kolei Jakub Tusiński, student egiptologii na UW, omówił i porównał różne przekłady tekstów egiptologicznych. Choć tematy te nie były mi wcześniej znane, wysłuchanie wykładów osób, dla których są one głównym zainteresowaniem badawczym, było inspirujące. Sięgnęłam nawet po książkę, na podstawie której Martina Renata Prosperi przygotowała swój referat.

Porta Orientalis oczyma prelegentki

Podczas konferencji, miałam okazję porozmawiać z jedną z prelegentek – Zofią Pieróg, przewodniczącą Koła Sinologów, której referat dotyczył propagandy za kadencji przewodniczącego Xi Jinpinga z perspektywy lingwistyki kognitywnej – o jej motywacjach i przemyśleniach związanych z uczestnictwem w tym wydarzeniu.

Jak sama przyznała, decyzja o udziale w konferencji nie była dla niej niczym nadzwyczajnym  – od czasów licealnych rozwijała swoje ambicje naukowe i akademickie, wiedząc, że to w tym kierunku chce popchnąć swoje życie. Udział w takich wydarzeniach jak konferencje naukowe jest więc dla niej naturalnym krokiem na ścieżce kariery badawczej. 

Zapytana o wagę Porta Orientalis na tle innych konferencji naukowych, wskazała na jej wielowymiarową rolę: możliwość prezentacji własnych dociekań, szlifowania umiejętności analizy oraz doboru odpowiednich metodologii badawczych. Równie ważna była dla niej okazja do networkingu zarówno z wykładowcami, jak i z innymi prelegentami, a także szansa na wysłuchanie innych paneli czy wymianę doświadczeń. Co więcej, wydarzenie takie jak Porta Orientalis, skierowane głównie do młodych naukowców, tworzy bezpieczną przestrzeń na pierwsze kroki w środowisku akademickim. Dzięki szerokiej tematyce poruszanej podczas konferencji, nie wymaga się od uczestników znajomości specjalistycznego żargonu, który dominuje na ściśle specjalistycznych wydarzeniach.

Jednym z największych atutów Porta Orientalis jest obecność profesorów, pełniących rolę recenzentów zgłoszonych abstraktów. Organizatorzy dbają o to, by eksperci byli dobierani zgodnie z tematyką prezentacji, co jest szczególnie istotne w sytuacji, gdy na ich macierzystych uczelniach (jak na przykład UAM) brakuje specjalistów w danej dziedzinie. Dzięki zapraszaniu recenzentów z różnych ośrodków badawczych, młodzi prelegenci mogą nawiązać kontakt z naukowcami z interesujących ich obszarów, co w przyszłości może zaowocować współpracą naukową.

Podsumowując, prelegentka podkreśliła, że Porta Orientalis „to intensywne wydarzenie, które jest kwintesencją tego czym jest nauka, czyli dyskusją, ścieraniem się różnych argumentów i poglądów”. Konferencja ta to dla młodych badaczy świetne wprowadzenie w świat nauki, intensywne ćwiczenie umiejętności prezentacji oraz bezpośredni kontakt z doświadczonymi specjalistami. 

Julia Barcicka