Presley to jedno z najbardziej rozpoznawalnych nazwisk na świecie. Przywodzi na myśl młodego mężczyznę bujającego biodrami w rytm rock’n’rollowych hymnów. Jednak w cieniu jego postaci kryje się kobieta, która otaczała go swoim bezwarunkowym wsparciem. Jej historia przedstawiona została w filmie Priscilla w reżyserii Sofii Coppoli, który miał polską premierę 9 lutego.

Produkcja powstała pod patronatem niezależnej wytwórni filmowej A24. Już w dzień swojej premiery, 27 października 2023 roku, Priscilla podbiła serca Amerykanów. Przedtem mogliśmy zobaczyć w kinach historię Elvisa Presleya, w 2022 roku, w filmie reżyserii Baza Luhrmanna, w roli głównej Austin Butler. Elvis to musical, który jest określany jako biopic, czyli biografia filmowa problematyzująca życie sławnej osoby – przedstawia taką historię rock’n’rollowca, której nie spodziewali się jego fani. Niekwestionowany hit kinowy zaprezentował sylwetkę gwiazdy na tle jaskrawych efektów specjalnych i ścieżki dźwiękowej złożonej z jego kultowych utworów. Za to reżyserka Priscilli, Sofia Coppola, znana m.in z ekranizacji Przekleństw niewinności czy Marii Antoniny, przenosi środek ciężkości na historię partnerki piosenkarza, a jego, z reguły pierwszoplanową postać, przesuwa na plan dalszy. Pokazuje jak dużą rolę Elvis odegrał w życiu dorastającej dziewczyny, później kobiety i żony Elvisa – Priscilli Beaulieu.

Zapisana w kulturze

Popularna ostatnio w środowisku internetowym estetyka „na kokietkę” symbolizuje pogoń za utraconą młodością lub raczej chęcią przeżycia jej na nowo, według własnych zasad. Wśród głównych inspiracji tej mody znalazła się właśnie styl reprezentowany przez Priscillę. Jej makijaż stał się kultowy odniesieniem kulturowym, które wykorzystało wielu artystów, na przykład Lana del Rey na okładce swojego albumu Lust for life. Jednak to nie ona, a Elvis Presley stworzył wizerunek, którym do teraz inspirują się młode dziewczyny. Mężczyzna kształtował Priscillę Beaulieu tak, aby stała się spełnieniem jego fantazji na temat żony.

„Nauczył mnie wszystkiego: jak się ubierać, jak chodzić, jak nakładać makijaż i układać włosy, jak się zachowywać, jak odwzajemniać miłość – po swojemu.

Z biegiem lat stał się moim ojcem, mężem i prawie Bogiem”. 

Elvis i Priscilla

Poznali się w Niemczech. Elvis odbywał wtedy służbę wojskową, a Priscilla znalazła się tam, ponieważ jej ojciec należał do Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych i dostał przydział w niemieckim mieście Wiesbiaden. Pewnego dnia w lokalnym dinerze do Priscilli podszedł mężczyzna, który zaoferował możliwość zobaczenia Elvisa. Młoda dziewczyna zgodziła się. Tym sposobem 16 września 1959 roku po raz pierwszy spotkała się z muzykiem – w domu, który wynajmował w Bad Neuheim. Po tym spotkaniu Elvis zaprosił ją na kolejną wizytę i tak rozpoczęła się ich intensywna, bliska relacja trwająca parę miesięcy. Piosenkarz wrócił do Stanów Zjednoczonych 2 marca 1960 roku. W czasie rozłąki utrzymywali rzadki kontakt telefoniczny. Priscilla, nie mając pewności czy zobaczy jeszcze Elvisa, czekała, otoczona plotkami o jego nowych romansach, np. z Nancy Sinatrą. Czekanie to miało okazać się nieodłączną częścią jej relacji z Królem Rock’n’rolla.

Dwa lata później, już jako siedemnastolatka, za zgodą rodziców udała się na dwutygodniowy wyjazd do Los Angeles, aby mogła odwiedzić Elvisa. Jeszcze w tym samym roku po raz kolejny odwiedziła go w czasie Świąt Bożego Narodzenia, tym razem w Graceland, w jego domu rodzinnym. W marcu 1963 roku po długich dyskusjach z rodzicami, przeprowadziła się do Memphis, gdzie skończyła szkołę, a niedługo później oficjalnie przenosiosła się do willi w Graceland. Od tamtej chwili dom stał się jej przekleństwem, bo gdy Elvis wyruszał w trasy, jeździł na plany filmowe, Priscilla czekała. Zostawała w jego drugim, domowym życiu. Rozwiedli się trzeciego października 1973. Priscilla w wywiadzie z 2016 roku powiedziała, że nie rozwiodła się z artystą dlatego, że go nie kochała, tylko dlatego, że musiała poznać świat.

Zrujnowane ideały

Dzieło Sofii Coppoli zostało oparte na wspomnieniach Priscilli Presley z 1985 roku, spisanych z pomocą pisarki Sandry Harmon w publikacji Elvis i ja : Prawdziwa historia miłości Priscilli Presley i Króla Rock’N’Rolla. Opisane są tam wydarzenia obejmujące chwile od ich pierwszego spotkania aż po nagłą śmierć piosenkarza, oczywiście wszystko z perspektywy Priscilli. Kobieta przedstawia w nich przede wszystkim prywatną stronę ich relacji. 

Coppola podjęła próbę zilustrowania tragicznej historii młodej dziewczyny. Film przedstawia życie Priscilli w towarzystwie (a raczej w braku towarzystwa) Elvisa Presleya, ciągłe życie echem jego kariery. W rolach głównych wystąpili Cailee Spaeny (Źle się dzieje w El Royale, Pacific Rim : Rebelia) i Jacob Elrodi (Euforia, Saltburn), którzy na ekranie doskonale ze sobą współgrają. Coppola bardzo zręcznie wyeksponowała historię Priscilli, mimo narzucającego się i zdecydowanie przytłaczającego charakteru Elvisa Presleya. Również szczególna forma – przede wszystkim zaskakujący kontrast między użytymi w kadrach pastelowymi barwami i estetycznymi ujęciami a gwałtownymi wybuchami gniewu i wyolbrzymiającego negatywne emocje Elvisa – wzbudza zainteresowanie widza. Priscilla okazała się dziewczynką, która musiała za szybko dorosnąć, całkowicie wbrew jej marzeniu o życiu ze swoim księciem z bajki. Presley w filmie Coppoli to przeciwieństwo ideału. To toksyczny, niedojrzały emocjonalnie facet, który na pierwszy rzut oka wydaje się czarujący, jednak, z czasem odsłania swoje prawdziwe oblicze manipulanta zachowującego się jak małe dziecko.  

Grooming

‘Groom’ w języku angielskim oznacza ‘opiekować się’, ‘wychować’, ‘przygotować’, a ‘grooming’ to sytuacja, w której człowiek starszy, a co za tym idzie bardziej doświadczony życiowo, postanawia spoufalić się z osobą niepełnoletnią. Taka relacja, na początku, z perspektywy ofiary nie musi mieć charakteru seksualnego, jednak wraz z upływającym czasem naturalnie przeradza się w coś więcej. Osoba, która manipuluje, wykorzystuje małe doświadczenie i naiwność osoby nieletniej, powoli kształtując ją według swojego modelu i we wszystkich aspektach życia, tylko po to, aby spełniała ona prywatne wyobrażenia manipulatora. Wynika to prawdopodobnie z prywatnych problemów i niedojrzałości emocjonalnej osoby manipulującej. Priscilla Presley nigdy nie wypowiadała się negatywnie na temat Elvisa, jednak według społecznych standardów Elvis Presley dopuścił się groomingu i nie poniósł za to odpowiedzialności. W dodatku groomingowe zachowania Elvisa nie skończyły się na jego żonie. Joel Williamson w swojej książce Elvis Presley : A Southern Life opisuje piosenkarza, który podczas trasy koncertowej walczył na poduszki z 14-letnimi dziewczynami, łaskotał je, mocował się z nimi i całował.

Spór majątkowy

Król rock’n’rolla umarł, jednak jego królestwo w Graceland zostało. 12 stycznia 2023 roku zmarła Lisa Marie Presley, córka Priscilli, która odziedziczyła po ojcu jego dom. Po śmierci Lisy Marie powstał spór prawny dotyczący jej majątku, który ostatecznie został rozwiązany na w drodze ugody zawartej w maju pomiędzy Priscillą Presley i jej wnuczką, Riley Keough. W czerwcu 34-letnia Keough została oficjalnie mianowana wyłącznym powiernikiem majątku swojej zmarłej matki Lisy Marie. Symbol amerykańskiej kultury, który w wielu oczach sięgał ideału, teraz jest rozliczany za swoje przeszłe przewinienia.

Joanna Pawałowska