„Nowy rok, nowi my!” – ilu z nas powtarza to hasło niczym mantrę co roku, snując plany pełne nadziei i postanowień? Początek roku to świetna okazja, by spojrzeć w przyszłość z optymizmem i zacząć nowy rozdział. Jednak nie dla wszystkich kultur nowy rok jest taki sam. To, co dla nas jest nocą pełną fajerwerków i szampana, dla innych może być spokojnym, wielodniowym świętem rodzinnym o głębokim znaczeniu.

Dlaczego? Odpowiedzi trzeba szukać wśród wielu typów kalendarzy, a tym samym – różnych sposobów mierzenia czasu i celebrowania jego upływu.

Różne typy kalendarzy – czas patrzy na nas inaczej

Jako Polacy korzystamy z kalendarza gregoriańskiego – systemu słonecznego, w którym każdy rok trwa 365 dni (lub 366 w przypadku lat przestępnych). Jest on jednym z najbardziej rozpowszechnionych sposobów mierzenia dni na świecie. Chińczycy natomiast posługują się kalendarzem księżycowo-słonecznym, zwanym często po prostu chińskim. W praktyce oznacza to, że początek ich nowego roku nie przypada na stałą datę. Chiński Nowy Rok rozpoczyna się podczas pierwszego nowiu Księżyca po przesileniu zimowym, co sprawia, że jego data wypada pomiędzy 21 stycznia a 20 lutego. W tym roku przypadnie na 29 stycznia.

Nowy Rok w Polsce i w Chinach – kontrast kultur

Dla nas powitanie nowego roku to jednonocna, głośna i kolorowa celebracja. W ruch idą cekinowe sukienki, kieliszki do szampana i fajerwerki. Sylwester to czas zabawy w gronie znajomych, niekończących się toastów i wspólnego odliczania sekund do północy. Jest to czas, kiedy nasze serca wypełniają się nadzieją na to, co przyniesie kolejne dwanaście miesięcy.

Zupełnie inaczej wygląda to w Chinach. Tam nowy rok ma status najważniejszego święta, porównywalnego dla większości z nas z Bożym Narodzeniem. To czas rodzinnych spotkań, spokoju i wzajemnego szacunku. Nie ma mowy o jednodniowej imprezie – obchody trwają dwa tygodnie i kończą się barwnym Świętem Latarni. Ważny jest każdy detal – od sprzątania domów na kilka dni przed Nowym Rokiem (by pozbyć się starej energii), po przygotowanie tradycyjnych potraw, takich jak pierożki czy ryba symbolizująca dostatek. Podczas gdy u nas głównym celem jest zabawa i huczne wejście w nowy rok, w Chinach dominuje refleksja, celebrowanie rodzinnych więzi i wyrażanie nadziei na pomyślną przyszłość.

Drewniany Wąż – co przyniesie 2025 rok?

Chińska astrologia to coś zupełnie innego niż znane nam europejskie znaki zodiaku. Jej podstawą jest cykl 12 zwierząt, które według legendy wzięły udział w wyścigu organizowanym przez Nefrytowego Cesarza. Ich porządek na mecie uwarunkowała kolejność, z jaką będą patronować kolejnym latom w dwunastoletnim cyklu. Te zwierzęta to: Szczur, Wół, Tygrys, Królik, Smok, Wąż, Koń, Koza, Małpa, Kogut, Pies i Świnia. Rok 2024 należał do Smoka, następny w kolejności jest Wąż, który patronuje właśnie teraz. 

Oprócz 12-letniego cyklu zwierząt chińska astrologia uwzględnia również ciąg pięciu elementów: Drewno, Ogień, Ziemia, Metal i Woda. Każdy z tych nich łączy się z danym zwierzęciem, tworząc 60-letni cykl kombinacji (12 zwierząt × 5 elementów). W 2025 roku Wąż łączy się z Drewnem, stąd określenie Drewniany Wąż.

Według chińskich wierzeń jest on symbolem mądrości, kreatywności i duchowego rozwoju. Drewno dodaje mu elastyczności i siły wzrostu. Może to dobry moment, by zaplanować nowe projekty, nauczyć się czegoś nowego albo popracować nad sobą?

Chiński Nowy Rok w Poznaniu – zaproszenie do świętowania

Dzięki wyjątkowej wadze tego święta jego obchody nie są ograniczone tylko do Chin. Poczuć tę świąteczną atmosferę i poświętować Chiński Nowy Rok możemy również w Poznaniu dzięki wydarzeniom organizowanym przez Instytut Orientalistyki, Instytut Konfucjusza i Koło Sinologów UAM.

Już 31 stycznia, w trzecim dniu Chińskiego Nowego Roku, Collegium Maius zaprasza na uroczystości w Salonie Mickiewicza. W programie znajdą się występy artystyczne, między innymi koncert na guzheng, czyli tradycyjnym chińskim instrumencie, a także noworoczny poczęstunek. Natomiast o godzinie 16 w Instytucie Konfucjusza przy ulicy Grunwaldzkiej odbędą się warsztaty, podczas których można będzie spróbować swoich sił w lepieniu pierożków, wiązaniu talizmanów i grze w mahjonga.

To doskonała okazja, by zanurzyć się w chińską kulturę i poczuć jej wyjątkową atmosferę.

Zatem 新年快乐 (Xīn nián kuài lè) – szczęśliwego nowego roku!

Julia Barcicka