Z pewnością kojarzycie naszyjnik z perłami, ozdobiony charakterystyczną kulą z koroną będącą symbolem marki Vivienne Westwood. Może bardziej znacie jej nazwisko z kraty lub sukni ślubnych? Tak czy inaczej, warto poznać biografię tej projektantki, której nazwisko stało się symbolem rewolucji w modzie.

29 grudnia 2022 roku zmarła osoba, która zrewolucjonizowała nasze spojrzenie na modę. Wprowadziła ona do mody nowe elementy, a jej kontrowersyjne projekty zapadły w pamięć wielu osobom zainteresowanym modą. Wszystko zaczęło się w małej angielskiej wsi Tintwistle. Była najstarsza z trójki rodzeństwa. Jej ojciec pracował w fabryce zbrojeniowej, a matka jako tkaczka w lokalnej przędzalni bawełny.

W 1956 roku rodzina przeniosła się do Londynu, gdzie w wieku siedemnastu lat Vivienne rozpoczęła swoją przygodę z projektowaniem. Uczęszczała na zajęcia z tworzenia biżuterii na Uniwersytecie Westminster, jednak zrezygnowała z nich po jednym semestrze. Twierdziła, że w tamtym czasie nie wyobrażała siebie w świecie mody. Została nauczycielką, ale nie rozstała się z tworzeniem biżuterii. Wykonywała ją, a później sprzedawała na targu przy Portobello Road. Niedługo później poznała swojego męża Dereka Westwooda. Wzięli ślub w lipcu 1962 roku. Vivienne sama zaprojektowała swoją suknię ślubną.

Przebudzenie mocy

Gdy poznała Malcolma McLarena, jej życie wywróciło się o sto osiemdziesiąt stopni. Mężczyzna inspirował się subkulturą Teddy boys, która powstała w latach 50. Buntownik nienawidził rodziny królewskiej i wszystkiego, co było związane z hipisami. Vivienne rozwiodła się z mężem, aby związać się z jej nową muzą. Razem sprzedawali swoje pierwsze projekty na tyłach sklepu Paradise Garage na King’s Road. Założyli tam swój sklep Let it Rock. Najpierw sprzedawali modę lat 50., później, gdy już zdobyli klientów, skupili się na własnej kreatywności. Z czasem Westwood przerabiała koszulki, dodając agrafki czy inne akcesoria, tak, żeby ubrania te wyglądały na zrobione samodzielnie. Promowały one ich wspólnych idoli, takich jak Marlon Brando czy Elvis Presley, oraz dodawali swoje hasła „Vive la Rock”. Jednak projekty stawały się coraz bardziej kontrowersyjne, do tego stopnia, że niektórzy byli aresztowani za ich noszenie.

Sex Pistols i punk

Sklep McLarena i Westwood był modnym miejscem, a każdy sprzeciwiający się panującej modzie hipisów chciał od nich coś kupić. Szczególnie upodobali sobie to miejsce punkowie. Wtedy też nazwa sklepu została zmieniona na Too Fast to live, Too Young to Die. Gdy współpracowała z Malcolmem McLarenem, narodził się pomysł, żeby stworzyć zespół punkowy. Było to stosunkowo łatwe zadanie, gdyż każdy buntownik w okolicy kierował swoje kroki do ich sklepu, który w międzyczasie zaistniał pod inną nazwą – SEX. Obracając się w otoczeniu ekscentrycznych młodych, McLaren wyłonił czterech chłopaków, którzy weszli w skład zespołu Sex Pistols. Vivienne była głównie ich stylistką, jednak okazjonalnie również przyjmowała rolę autorki tekstów, współtworząc niektóre piosenki.

Kolejne zmiany

Nowa zmiana oczywiście wiązała się ze zmianą nazwy sklepu. Od teraz Seditionaries miało dać powiew świeżości w karierze duetu. Łańcuchy, podarte ubrania i inspiracja seksualnością. Była to ulepszona wersja ubrań z butiku SEX, tylko spreparowana tak, żeby podobała się większości ludzi. Odeszli oni od propagowania haseł politycznych, które mieli w zwyczaju przekazywać w swoich projektach. Sprzedawali komercyjne ubrania, które podążały za nowym, już ustanowionym w modzie trendem punku. Między innymi to był powód, dla którego Westwood i McLaren zakończyli współpracę.

Królewskość i astrologia

Po zakończeniu związku z McLarenem Westwood wzięła się za działanie w innym obszarze. Projektowała w tym czasie sweter dla króla Karola. W jej głowie narodził się pomysł stworzenia własnego loga, takiego, które każdy rozpozna. Inspirując się swoim ówczesnym celem, wybrała szlachetne klejnoty królewskie i połączyła je ze swoją fascynacją astronomią, tak powstało The Orb. Do teraz wiele osób noszących jej biżuterię odbiera to jako symbol klasy i ponadczasowej elegancji. Jednak logo było bardzo podobne do innej, mającej już swoje stabilne miejsce na rynku marki. Chodzi o wełnę dziewiczą Harris Tweed ręcznie produkowaną w Szkocji. Jest to produkt ekskluzywny, a Orb był ich znakiem jakości. Jednak Westwood rozwiązała ten problem, ich materiały pojawiły się na wybiegu w kolekcji z 1987 roku. Dzięki temu marka pozwoliła jej na tę inspirację.

Wreszcie na wybieg

Swoją pierwszą kolekcję zaprezentowała w 1981 roku. Pirates zrewolucjonizowało świat mody. Westwood zainspirowała się strojami piratów z XVIII wieku. Mieszała modę męską i damską, a cały motyw ubrań ujęła w nowoczesnym stylu.

Następna kolekcja Nostalgia of Mud ukazała się rok później i była ostatnią kolekcją, którą współtworzyła z McLarenem. Miało to być połączenie tradycji i technologii. Była inspirowana afrykańskim rzemiosłem, tradycyjnymi technikami farbowania i materiałami organicznymi, co stanowiło wyraz fascynacji naturalnością i rękodziełem. Vivienne Westwood i Malcolm McLaren poprzez tę kolekcję odnieśli się również do problemów globalizacji, zestawiając elementy kulturowe z surową estetyką miejską. Była to także odpowiedź na obawy dotyczące degradacji środowiska i nostalgiczne spojrzenie na pierwotniejsze sposoby życia. Wtedy również zreinterpretowała gorset, nadając mu funkcję odzieży wierzchniej. W późniejszych latach gorsety stały się jednym z najbardziej charakterystycznych elementów jej projektów, łącząc historyczne nawiązania z nowoczesnym stylem.

Kolekcja Anglomania z 1993 roku była hołdem Vivienne Westwood dla brytyjskiego dziedzictwa kulturowego. Połączyła w niej klasyczne elementy angielskiej i szkockiej mody, takie jak tweed, kratę i inspirowane XVIII wiekiem kroje, z francuską elegancją haute couture. Trzeba wyróżnić jeszcze jedną rzecz, która odbiła się echem w świecie mody. Upadek Naomi Campbell na wybiegu, która miała na sobie dwudziestotrzycentymetrowe obcasy stał się legendarny. Choć wyglądał groźnie, modelka szybko się podniosła, a całe wydarzenie dodało pokazowi charakteru. Media szeroko komentowały ten incydent, co dodatkowo zwiększyło jej rozpoznawalność i ugruntowało jej status supermodelki.

Aktywizm

Vivienne Westwood była nie tylko ikoną mody, ale również aktywistką, która wykorzystywała swoją pozycję, by zwracać uwagę na globalne problemy. Wspierała kampanie na rzecz ochrony środowiska, walki z globalnym ociepleniem i ograniczenia nadmiernej konsumpcji. Jej zaangażowanie w ruchy społeczne, takie jak Amnesty International czy Greenpeace, często znajdowało odzwierciedlenie w jej kolekcjach, które przekazywały polityczne i ekologiczne przesłania. Vivienne nie bała się głośno mówić o zmianach, jakie są potrzebne w świecie mody i poza nim, inspirując innych do działania. Na wybiegach i w swoim codziennym życiu łączyła sztukę z aktywizmem, udowadniając, że moda może być narzędziem zmiany.

Pomysły Vivienne Westwood nadal mają ogromny wpływ na współczesną modę, inspirując kolejne pokolenia projektantów do łączenia historii z nowoczesnością. Jej twórczość, pełna odwagi i buntu, pozostaje fundamentem, na którym opiera się wiele dzisiejszych trendów. Pokazuje ona, że moda może być zarówno sztuką, jak i środkiem wyrażania ważnych idei.

Joanna Pawałowska