Od urodzenia wielu Palestyńczyków zmaga się z wyzwaniami wynikającymi z konfliktu i napiętej sytuacji w regionie. Pomimo życia na własnej ziemi, często odczuwają brak bezpieczeństwa i ochrony. Ich codzienność bywa na różne sposoby ograniczana i utrudniana, a działania nierzadko poddawane są ścisłej kontroli. Taka rzeczywistość jest częścią doświadczeń wielu mieszkańców tego regionu.

Na Wydziale Historii UAM 27 listopada 2024 roku odbyło się spotkanie z palestyńskim edukatorem i aktywistą Bahą Hilo. Odbiorcy mieli okazję wysłuchać wygłoszonego po angielsku wykładu pod tytułem „Surviving opression”. Aktywista pojawił się w Poznaniu w ramach cyklu wydarzeń edukacyjnych odbywających się w niektórych polskich miastach, między innymi w Warszawie, Łodzi czy Krakowie.

Baha Hilo – głos Palestyńczyków

Baha Hilo urodził się w muzułmańskiej rodzinie w Betlejem. Uczył się w katolickich placówkach. Żołnierze, których mijał w drodze do szkoły uważali się za Żydów. Od zawsze miał wiele pytań odnośnie ludzkich zachowań. Chcąc znaleźć na nie odpowiedzi, po szkole średniej rozpoczął studia socjologiczne, które, jak sam powiedział, „tylko dołożyły mu pytań”.

Hilo nie jest tylko aktywistą – dzięki swoim działaniom na rzecz Palestyny stał się głosem jej mieszkańców. Walczy o wolność, prawa człowieka, a przede wszystkim sprawiedliwość. Aby przybliżyć realia życia w Palestynie, założył inicjatywę „To Be There”, w ramach której organizuje różnorodne warsztaty i wykłady. Występuje również w filmach dokumentalnych, takich jak „Israelism”, w których przedstawia perspektywę Palestyńczyków.

Formy opresji i oporu

W trakcie wykładu aktywista nie tylko omówił rys historyczny tak zwanego „konfliktu izraelsko-palestyńskiego”, ale także przybliżył wyzwania życia codziennego. Pokazał mechanizmy systemowej opresji. Opisał różne jej formy, od politycznej i ekonomicznej po społeczną i militarną, oraz ich wpływ na życie codzienne mieszkańców Palestyny. Podzielił się osobistymi doświadczeniami oraz historiami osób dotkniętych tam dyskryminacją. Przedstawił również formy oporu Palestyńczyków. Czasem mogą się one wydawać mało skuteczne, jednak, jak sam powiedział, „ludzie nie są wyzwalani przez tych, którzy się poddają”. Nawet najmniejsze działania dążące do polepszenia sytuacji mają ogromne znaczenie.

Aktywista szczególnie podkreślił, że choć ten „konflikt” często przedstawiany jest jako skomplikowany, w rzeczywistości opiera się na znanych już z historii schematach, takich jak kolonializm czy chęć przeniesienia Europy do innych miejsc na świecie. Możemy odnaleźć wiele, często nieudanych, prób przeniesienia na izraelski grunt zachodnich rozwiązań. Część z nich nie znajduje praktycznego zastosowania w bliskowschodnim klimacie. Na przykład strome dachy, które w Szwajcarii ochraniają dom przed śniegiem, w Izraelu jedynie zbierają piach. Innym przykładem mogą być sztucznie powstałe na pustynnym terenie szkółki leśne z sosnami, które są powodem corocznych pożarów. 

Cisza, która boli

Jednym z najbardziej przejmujących elementów wykładu była refleksja na temat współczesnych technologii i ich roli w dokumentowaniu konfliktu. W sieci wciąż można znaleźć zdjęcia i filmy dokumentujące przemoc, zniszczenia i ludzkie tragedie, jednak ich liczba stopniowo maleje – jednym z kluczowych powodów są tragiczne losy dziennikarzy, którzy podejmują się relacjonowania wydarzeń w Palestynie. Według statystyk udostępnionych przez organizację Reporterzy bez Granic od 7 października 2023 roku w Strefie Gazy życie straciło już co najmniej 130 reporterów. To pokazuje, jak niebezpieczne jest przekazywanie informacji z tego regionu. 

W świecie, gdzie informacje o konflikcie izraelsko-palestyńskim często ograniczają się do suchych faktów lub politycznych debat, głos takich osób jak Baha Hilo staje się bezcennym świadectwem. W swojej narracji nie skupia się na polityce czy granicach – swoją uwagę poświęca perspektywie mieszkańców, ich trudnej codzienności, walce o przetrwanie i determinacji w dążeniu do sprawiedliwości. To spotkanie było czymś więcej niż wykład, to przypomnienie, że okupacja i kolonializm nie są jedynie abstrakcyjnymi pojęciami zamkniętymi w podręcznikach do historii – na świecie nadal żyją ludzie, dla których jest to codzienność.

Alicja Żurakowska