To już codzienność w 2023 roku. Jedziecie samochodem, włączacie radio, a w nim słyszycie piosenkę Taylor Swift. Siedzicie w kawiarni, a z głośników leci „Shake It Off”. Wchodzicie na Instagrama, a Spotify Wrapped waszych znajomych wypełnione są piosenkami Taylor. Z czego wynika światowa popularność artystki?

6 grudnia magazyn „Time” wybrał Taylor Swift Człowiekiem Roku 2023. Cały ten rok należał do niej. Gołym okiem widzimy jej wpływ na popkulturę, społeczeństwo i gospodarkę. Przybliżmy najważniejsze chwile w karierze artystki.

Efekt Taylor Swift

Jest to określenie opisujące oddziaływanie artystki na gospodarkę. Aktualnie jest ona w związku z Travisem Kelcem, graczem futbolu amerykańskiego drużyny Kansas City Chiefs. NFL, czyli National Football League, to największa liga futbolu amerykańskiego w Stanach Zjednoczonych. Piosenkarka próbowała zwiększyć zainteresowanie rozgrywkami wśród kobiet. Swift, która zaczęła przychodzić na mecze Kelcego, spowodowała, że ich oglądalność wśród młodych kobiet wzrosła, a sprzedaż bluz z numerem zawodnika 89 zwiększyła się o 400%. Według FOX Sports największą widownię wygranego meczu Chiefs z Chicago Bears, który miał miejsce 26 października, stanowiły kobiety od 12 do 49 lat. Ponadto była to także najbardziej oglądana transmisja NFL tygodnia. W artykule „What The Taylor Swift Effect Tells Us About Branding” Jasmine Glasheen, specjalizująca się w sprzedaży detalicznej, podkreśla, że The Eras Tour jest najbardziej dochodową trasą wśród współczesnych piosenkarek. 

Początki na rynku muzycznym

Swoją karierę rozpoczęła jako artystka country, podpisując kontrakt z wytwórnią Big Machine Records. Jej debiutancki album podbił serca fanów muzyki tego gatunku. Znalazł się na piątym miejscu listy Billboard 200, a singiel „Our Song” na szczycie listy Billboard Country Song Charts. Kolejny album ugruntował jej pozycję na rynku muzycznym. Single „Love Story” i „You Belong With Me” trafiły do pierwszej piątki Billboard Hot 100. 

Taylor i Kanye

Taylor dostała nominację do nagrody MTV Video Music Awards za teledysk do utworu „You Belong With Me”. Podczas ogłoszenia nagród wydarzył się incydent, który nie tylko upokorzył artystkę, ale także rozpoczął narastającą falę hejtu skierowaną w jej stronę. Swift wygrała nagrodę MTV VMA za najlepszy teledysk wśród innych artystek. Jej przemowę przerwał wokalista Kanye West, który obwieścił, że to Beyoncé, również nominowana w tej kategorii, miała najlepszy teledysk wszech czasów. Wiele gwiazd skrytykowało zachowanie rapera, jednak i tak odbiło się to na młodej, początkującej artystce. 

Pomimo tego, że w 2015 roku pogodzili się, porozumienie nie trwało długo. W 2016 roku Kanye w swoim kawałku „Famous” obraził Taylor i stwierdził, że to dzięki niemu zdobyła popularność. Raper zapewniał, że tekst napisał za jej aprobatą, jednak artystka temu zaprzeczyła. Dodatkowo Kim Kardashian, wówczas żona Kanyego, w poście na Twitterze porównała piosenkarkę do węża. Artystka wykorzystała ten motyw w wydanym w 2017 roku albumie „Reputation”, znacznie różniącym się od jej wcześniejszej twórczości. Dla Taylor zwierzę miało symbolizować siłę i przybranie nowego wcielenia. Sam wąż o imieniu Karyn pojawiał się podczas trasy Reputation Stadium Tour.

Taylor’s version

W 2019 roku Taylor Swift straciła prawa do sześciu pierwszych albumów na skutek braku porozumienia z wytwórnią Big Machine Records. Nagrywając ponownie wersje swoich utworów, zyskała do nich pełne prawa. Do tej pory artystka zrealizowała w ten sposób „Fearless”, „Red”, „Speak Now” oraz „1989” wydany 27 października. Wśród nowo nagranych piosenek, w albumie znalazły się także dodatkowe, dotychczas niewydane wcześniej utwory nazywane „From the Vault”. Piosenki te ,,otwierają” przed fanami skarbiec jej twórczości.

Brak obojętności

Taylor chętnie wypowiada się na tematy związane z sytuacją społeczną i problemami kobiet. Nie milczy, gdy widzi konieczność wypowiedzenia się na bliskie jej tematy. 

W 2013 roku, podczas swojej trzeciej trasy koncertowej, pozowała do zdjęcia z Davidem Muellerem, w tamtym czasie pracownikiem radia KYGO, i jego dziewczyną. Mężczyzna podczas wykonywania zdjęcia włożył rękę pod spódnicę artystki. Po tej sytuacji Taylor zgłosiła sprawę i mężczyzna został wyproszony z koncertu. Dwa lata później mężczyzna pozwał ją o zniesławienie. Ona odpowiedziała na to pozwem o napaść seksualną, wzywając go do zapłaty symbolicznego dolara w ramach zadośćuczynienia. Zeznawała przed salą sądową o swojej traumie, nie dając się zbić z tropu trudnym pytaniom. Taylor wygrała proces. W magazynie „Elle” w artykule „30 things I Learned Before Turning 30” wyznała, że zawsze będzie wierzyć ofierze wykorzystania seksualnego. 

Artystka w swoich utworach porusza kwestie związane z feminizmem. W utworze „The Man” z albumu „Lover” komentuje nierówność płci. Wspomina też o wymaganiach stawianych kobietom, by były wiecznie młode i piękne. Zarzutem wobec Swift jest to, że reprezentuje ona biały feminizm. Z tekstu piosenki „The Man” można odczytać, że chciałaby ona przynależeć do wykreowanego już przez zamożnych białych mężczyzn systemu, ale nie może jako bogata biała kobieta, a sam system dyskryminuje nie tylko białe kobiety, ale również osoby o innym kolorze skóry.

Nie tylko piosenkarka pop

Taylor Swift jest autorką tekstów swoich utworów. Wiele osób docenia je ze względu na talent ujęcia własnych uczuć. Z tekstami utożsamia się rzesza fanów_ek. Są one także pełne nawiązań do literatury. Jonathan Bate, obecnie wykładowca na Arizona State University, specjalizujący się w twórczości Szekspira w artykule „Why Taylor Swift is a literary giant” pisze, że „To nie jest tylko wysokiej klasy show-biznes, Taylor Swift jest prawdziwą poetką”. Wspomina również o „easter eggach”, którymi Taylor nagradza swoich fanów. Przytacza datę 10 grudnia, czyli dzień wydania albumu – „evermore”, która równocześnie jest datą urodzin poetki Emily Dickinson. Mężczyzna wykorzystuje twórczość artystki do pokazania studentom, jak zmieniała się adaptacja dzieł Szekspira przez lata. 

Na jej twórczość duży wpływ miały relacje romantyczne, co wierni fani_ki mogą odczytać z jej tekstów, np. w albumie „Speak Now” Taylor opisuje relacje z aktorem Taylorem Lautnerem („Back to December”) i piosenkarzem Johnem Mayerem („Dear John”). Każdy album ma swoje znaczące elementy, które Taylor często wykorzystuje w celu opisania uczuć związanych z przeszłą relacją. W balladzie „All Too Well” z albumu „Red” opisującej relację z Jakiem Gyllenhaalem istotną rolę odgrywa czerwony szal. Jak powiedziała sama artystka podczas swojego wystąpienia na Toronto International Film Festival „Szalik to metafora, nadaliśmy mu czerwony kolor, bo album nosi nazwę Red”. 

Dziesięć oblicz Taylor Swift – eras

Artystka jest w trakcie trasy The Eras Tour, która promuje wszystkie dotychczasowe albumy, a w szczególności jej najnowszy – „Midnights”. Każdy z nich jest utrzymany w innej estetyce, a Taylor odkrywa przed fanami_kami swoje inne oblicza. Fani mają swój ulubiony album lub mówią, że są w „erze” danego albumu. Oto krótkie opisy każdego z nich, sporządzone przeze mnie po rozmowie ze Swifties, czyli członkami_iniami fandomu piosenkarki: 

• „Taylor Swift” – opisuje okres dorastania i nawiązywania przyjaźni, wpisujący się w styl country,
• „Fearless” – to album dla romantyków, którzy marzą o miłości takiej jak z filmu, jednak są pogodzeni z tym, że każda relacja ma swoje wzloty i upadki,
• „Speak Now” – ma brzmienie country-rockowe, jest to fioletowy młodzieńczy bunt Taylor, która dojrzewając, nauczyła się kontrolować swoje emocje, 
• „Red” – emocjonalny album z często pojawiającym się kolorem czerwonym, na pograniczu muzyki pop, country i indie,
• „1989” – niebieski album wakacyjny, towarzyszyć może czytaniu książki nad morzem i obserwacji mew, opowiada o dorosłości w rytmie muzyki pop 
• „Reputation” – czarny album o motywie zemsty oraz paradoksalnie o miłości, która wydaje się nierealna,
• „Lover” –  feministyczny i różowy, jego głównym motywem jest zakochanie i manifestacja własnej unikatowości,
• „Folklore” – klimat szarego mglistego lasu, ma kontemplacyjny charakter i porusza trudniejszą tematykę, jest albumem skupionym bardziej na walorze artystycznym i literackim,
• „Evermore” – album dający nadzieję, dla osób lubiących jesień, idealny do ciepłej herbatki i podczas melancholijnych spacerów w lesie,  
• „Midnights” – ciemnogranatowy album o odnajdywaniu siebie na nowo po zmianie rzeczy, które wydawały się pewne. 

W przyszłym roku Taylor Swift odwiedzi Polskę. Wystąpi 1, 2 i 3 sierpnia na Stadionie Narodowym w Warszawie. Jej kariera nabiera tempa, a fani_ki z niecierpliwością czekają na jej następne kroki.

Joanna Pawałowska